Analiza parkowania – Nadodrze, między ul. Trzebnicką a Pomorską

Podczas wizji lokalnej z Akcja Miasto sprawdziła parkingi i miejsca parkowania na wyznaczonych obszarach osiedla Gajowice. Na osiedlu nie znajduje się strefa płatnego parkowania.

Ulice, które obejmuje ten raport, to:
• Trzebnicka
• Pl. Powstańców Wielkopolskich
• Pl. Staszica
• Św. Wincentego
• Kazimierza Jagiellończyka
• Paulińska
• Rydygiera
• Nobla
• Wąska
• Bolesława Chrobrego
• Pl. Św. Macieja
• Rostafińskiego
• Henryka Brodatego
• Śrutowa
• Władysława Łokietka

Ujęcie aspektów prawnych – co sprawdzaliśmy?

Podczas wizji lokalnej kładziono nacisk na następujące aspekty związane z ustawami o prawie budowlanym oraz przepisach o ruchu drogowym. Starano się zatem dokumentować wszystkie nieprawidłowości związane z:

• parkowaniem w odległości bliższej niż 10 metrów od przejść dla pieszych (na drogach jednokierunkowych: przed przejściami dla pieszych) oraz skrzyżowań,
• parkowaniem w odległości bliższej niż 10 metrów od przejść dla pieszych (na drogach jednokierunkowych: przed przejściami dla pieszych) oraz skrzyżowań,
• parkowaniem w odległości bliższej niż 15 metrów od słupka przystanku komunikacji zbiorowej,
• wyznaczaniem miejsc parkingowych w odległości do 10 m od skrzyżowań lub przejść dla pieszych,
• niezastosowaniem się parkujących kierowców do znaków drogowych,
• niezastosowaniem się parkujących kierowców do innych przepisów ruchu drogowego.

Zdiagnozowane problemy

1. Wstęp

Według polskich przepisów, miejsca parkingowe należy wyznaczyć zarówno znakami pionowymi (znaki drogowe), jak i poziomymi (wymalowanymi na jezdni). Na osiedlu Nadodrze, w obrębie omawianych ulic, nie ma takich miejsc. W nielicznych można znaleźć znak parkingu D-18 i znak informujący o sposobie parkowania względem chodnika. W kilku lokalizacjach są wyznaczone miejsca dla osób z niepełnosprawnością (D-18a).

Te uwarunkowania wpływają na to, że na terenie Nadodrza kierowcy parkują tak, jak uznają za słuszne. Czasem jest ono uporządkowane (np. na ul. Rydygiera od ul. Św. Wincentego do ul. Paulińskiej, czy na ul. Jagiellończyka od ul. Trzebnickiej do ul. Bolesława Chrobrego), innym razem chaotyczne (np. ul. Rydygiera na odcinku od ul. Paulińskiej do ul. Henryka Brodatego). Można zauważyć generalną zasadę, że przy węższych chodnikach i węższych jezdniach parkowanie odbywa się równolegle: na jezdni lub jedną osią na chodniku albo w całości na chodniku, a na szerszych: prostopadle lub skośnie, w całości na chodniku lub częściowo na chodniku i częściowo na jezdni.

Warto odnotować, że większość ulic Nadodrza znajduje się w strefie tempo 30, w której nie trzeba wyznaczać przejść dla pieszych, dzięki czemu, w teorii, pieszy może przekroczyć ulicę w dowolnym miejscu. W praktyce, kierowcy często parkują na samych skrzyżowaniach, utrudniając przemieszczanie się niechronionym uczestnikom ruchu. W miejscach, gdzie znajdują się przejścia dla pieszych (np. ulice dochodzące do Pl. Św. Macieja i sam plac), bardzo często auta zaparkowane są tuż przy przejściach.

Na omawianym obszarze znajdują się też przystanki tramwajowo-autobusowe (w tym cały węzeł przesiadkowy na pl. Powstańców Wielkopolskich) i przy nich również można zaobserwować parkowanie niezgodne z prawem (niezachowanie odległości 15 m od słupka przystanku).

Na zdjęciach: ulica Pereca i Krucza

1. Parkowanie w odległości mniejszej niż 10 metrów od skrzyżowania

Parkowanie w odległości poniżej 10 metrów od skrzyżowania, a nieraz nawet w obrębie samego skrzyżowania, ma miejsce przy niemal każdej z analizowanych ulic. W niektórych miejscach narożniki skrzyżowań są osłupkowane (np. wlot ul. Kazimierza Jagiellończyka w ul. Rydygiera, czy wlot ul. Paulińskiej w ul. Rydygiera) jednak chroni to jedynie przed zaparkowaniem na chodniku, a nie na jezdni. Przy tym pierwszym przykładzie mamy taką sytuację, że w miejscu obniżenia krawężników dla pieszych i wyposażenia ich w wypustki dla osób z niepełnosprawnościami, zawsze równolegle na jezdni stoją auta, uniemożliwiające pieszym przejście.

Nieosłupkowane narożniki bardzo często stają się nieoficjalnymi miejscami parkingowymi, szczególnie gdy są duże (np. narożnik Pl. Staszica i ul. Św. Wincentego czy ul. Bolesława Chrobrego i Pl. Powstańców Wlkp.)

Specyficzna sytuacja występuje na skrzyżowaniu ul. Rydygiera i Henryka Brodatego. Przez ulicę Rydygiera, wzdłuż Henryka Brodatego, znajduje się domniemane (niewymalowane) przejście dla pieszych. Często zdarza się, że w jego świetle stoi zaparkowane auto lub auta. W tym miejscu ulica się rozszerza i znajduje się tu niewielki trójkątny zieleniec, porośnięty przez drzewa i krzewy. Wzdłuż niego zawsze są zaparkowane auta, a czasem także przed zieleńcem i za nim, czyli także tam, gdzie piesi mogą pokonywać ulicę. Na całym skrzyżowaniu ulic Rydygiera, Henryka Brodatego i Śrutowej jest duży problem z zastawionymi przez auta narożnikami, co powoduje problemy z przekraczaniem jezdni dla pieszych, ale też jest przyczyną niebezpiecznych sytuacji, gdy kierowcy wzajemnie się zasłaniają, a także niechronionych uczestników ruchu.

2. Parkowanie w odległości mniejszej niż 10 metrów od przejścia dla pieszych

Przy większości przejść dla pieszych na obszarze wizji terenowej (np. Paulińska przy pl. Św. Macieja, północna pierzeja pl. Św. Macieja, ul. Bolesława Chrobrego, ul. Trzebnicka) parkujący kierowcy nie zachowują wymaganych prawem 10 metrów odległości. Problem ten rodzi zagrożenie dla pieszych ograniczając widoczność kierowcom będącym w ruchu i samym pieszym. Sytuacja ta budzi niepokój zwłaszcza w kontekście lokalizacji placówek oświatowych na analizowanym obszarze (przy ul. Bolesława Chrobrego i przy ul. Henryka Brodatego).

3. Parkowanie w odległości mniejszej niż 15 metrów od słupka przystanku komunikacji zbiorowej

Podobnie, jak w przypadku przejść dla pieszych i skrzyżowań, problemem na Nadodrzu jest także parkowanie w pobliżu przystanków komunikacji zbiorowej. Takie sytuacje najczęściej mają miejsce na ul. Chrobrego przy ul. Paulińskiej, przystanek w stronę centrum oraz po południowej stronie pl. Powstańców Wielkopolskich – w pobliżu ul. Trzebnickiej i ul. Bolesława Chrobrego. W przypadku narożnika z Trzebnicką dochodzi jeszcze parkowanie za przeszkodami, w tym wypadku krzewami odgradzającymi chodnik od jezdni. By zaparkować w ten sposób, kierowcy musieli wjechać i kluczyć po chodniku, a takie manewry są zabronione.

Parkowanie w niedalekiej odległości od słupka przystanku komunikacji publicznej zdarza się także przy pl. Powstańców Wlkp. między ul. Bolesława Chrobrego i pl. Staszica (przystanek „zerówki” w stronę Pl. Grunwaldzkiego).

4. Niestosowanie się do znaków drogowych

Znaków drogowych dotyczących parkowania na analizowanym obszarze jest niewiele. Na pl. Św. Macieja można zaobserwować stosowanie się do znaków określających parkowanie równoległe w całości na chodniku. Na analizowanym odcinku (zachodnia pierzeja placu) przy takim parkowaniu dla pieszych pozostaje do dyspozycji prawie 3 m szerokości chodnika, co jest bardzo komfortowe, szczególnie w porównaniu do innych ulic na analizowanym obszarze.

Z kolei na ul. Kazimierza Jagiellończyka, na krótkim odcinku od ul. Bolesława Chrobrego po północnej stronie ulicy znajduje się znak wyznaczający parking (D-18) i parkowanie równoległe, jedną osią na chodniku (koniec parkingu jest wyznaczony zaraz przy najbliższej bramie przejazdowej, prowadzącej do wnętrza podwórzowego). Tutaj kierowcy parkują skośnie, częściowo na chodniku. Za wspomnianym przejazdem bramowym, choć żaden znak nie informuje o istnieniu tu parkingu, kierowcy parkują równolegle, jedną osią na chodniku, co przynajmniej zapewnia pieszym komfortowe przejście.

5. Niepozostawianie 1,5 m szerokości chodnika dla pieszych

Według art. 47. 1. prawa o ruchu drogowym dopuszcza się zatrzymanie lub postój (…) pod warunkiem, że (…) szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5m […]). Dużym problemem na Nadodrzu jest niepozostawianie 1,5 m szerokości chodnika dla pieszych przez kierowców. Problem ten występuje np. na Rostafińskiego (przy parkowaniu skośnym, częściowo na chodniku), wąskiej części ul. Paulińskiej od Rostafińskiego do Rydygiera (parkowanie równoległe jedną osią na jezdni po północnej stronie ulicy i jedną osią na jezdni lub w całości na chodniku po południowej stronie). Problem ten czasem też występuje na ul. Paulińskiej od pl. Św. Macieja do ul. Rostafińskiego po południowej stronie (parkowanie skośne, częściowo na chodniku), a także na ul. Kazimierza Jagiellończyka na odcinku od ul. Bolesława Chrobrego do ul. Rydygiera po południowej stronie, kiedy kierowca wjedzie zbyt dużym autem lub po prostu wjedzie zbyt głęboko na chodnik. Warto jednak odnotować, że bez względu na to, czy przy parkowaniu skośnym lub prostopadłym jest zachowane 1,5 m szerokości dla pieszych, a nawet więcej (np. na ul. Henryka Brodatego od ul. Śrutowej do Pomorskiej po południow0-wschodniej stronie, gdzie dla pieszych pozostaje 2 i ponad 2 m, czy na ul. Św. Wincentego od ul. Bolesława Chrobrego do pl. Staszica po północnej stronie, gdzie dla pieszych pozostaje ponad 2 m), to jest to sposób zatrzymywania auta niekomfortowy dla pieszych – wizualnie zmniejsza dostępną dla pieszych szerokość chodnika, nie sprawia wrażenia porządku, ale „upchania” samochodów w przestrzeni.

Na głównych ulicach omawianego obszaru, czyli ul. Władysława Łokietka, Trzebnickiej i Bolesława Chrobrego występuje parkowanie równoległe w całości na chodniku. Na większości odcinków zapewnia ono pieszym wymaganą prawem szerokość chodnika , a nawet więcej, bo zwykle ok. 2 m, jednak jest szczególnie jeden problematyczny odcinek: na ul. Trzebnickiej po jej zachodniej stronie tuż przed pl. Powstańców Wlkp. (od placu do miejsca w którym linia tramwajowa skręca w ul. Słowiańską). Chodnik tam jest na tyle wąski (ok. 3 m), że przy parkowaniu samochodami równolegle na chodniku dla pieszych zostaje ok. 1,3-1,4 m, choć zdarzają się sytuacje, że i mniej.

6. Wyznaczanie miejsc parkingowych w odległości mniejszej niż 10 m od skrzyżowań lub przejść dla pieszych

Jak stwierdzono we wstępie, na obszarze Nadodrza prawie nie ma wyznaczonych miejsc parkingowych. Są nieliczne wyjątki, które czasem wskazują parkowanie bliżej niż 10 m od skrzyżowań lub przejść dla pieszych:

– ul. Kazimierza Jagiellończyka, na krótkim odcinku od ul. Bolesława Chrobrego po północnej stronie ulicy znajduje się znak wyznaczający parking (D-18) i parkowanie równoległe, jedną osią na chodniku (początek parkingu bliżej niż 10 m od przejścia dla pieszych),

– miejsce dla osoby niepełnosprawnej D-18a na ul. Rydygiera przy skrzyżowaniu z ul. Paulińską 

– wyznaczone w odległości mniejszej niż 10 m od skrzyżowania.

7. Nieuporządkowane parkowanie

Na niektórych odcinkach ulic parkowanie jest chaotyczne i zmienne, w takich wypadkach często też występują przewężenia dla pieszych z powodu zbyt głębokiego wjechania auta na chodnik . Największy chaos na analizowanym terenie możemy zauważyć na ul. Rydygiera na odcinku od ul. Paulińskiej do Henryka Brodatego, po wschodniej stronie ulicy; na ul. Św. Wincentego na odcinku od ul. Pomorskiej do ul. Rydygiera; na ul. Rosfafińskiego; na ul. Paulińskiej; narożnik Pl. Staszica-ul. Św. Wincentego.

Możliwe rozwiązania

Infrastruktura

Parkowanie na chodnikach i jezdni zbyt blisko skrzyżowań i przejść dla pieszych było powszechne właściwe na całym obszarze. Popełnianie tego wykroczenia w przypadku chodników (również w narożnikach u zbiegu ulic) można ograniczyć wprowadzając tam roślinność czy elementy fizycznie uniemożliwiające parkowanie (np. donice, słupki). Takie elementy są też potrzebne w miejscach, w których auta parkują za krzewami lub innymi przeszkodami, można je też zastąpić małą architekturą, np. ławkami dla pieszych (ul. Trzebnicka/Plac Powstańców Wlkp.). W ograniczeniu parkowania na jezdni bezpośrednio przy przejściach dla pieszych i skrzyżowaniach pomocne mogłyby być azyle dla pieszych przy chodnikach i ewentualne słupkowanie na jezdni (alternatywą mogą być stojaki na rowery, które nawet z zaparkowanymi pojazdami nie zasłaniają pieszych ani nadjeżdżających aut).

Znaki drogowe

Jak zaznaczono we wstępie, na Nadodrzu generalnie nie określono znakami poziomymi i pionowymi miejsc parkowania ani sposobu parkowania. Wyznaczenie liniami obszaru, gdzie można zostawić samochód, może pomóc uporządkować parkowanie i poprawić bezpieczeństwo.

Interwencje Straży Miejskiej

Znacząca większość problemów zidentyfikowanych w obszarze wizji lokalnej dotyczy łamania prawa przez kierujących pojazdami. W związku z tym, poza zmianami w infrastrukturze i systemie znaków drogowych na analizowanych ulicach, powinno się zintensyfikować działania interwencyjne Straży Miejskiej i/lub Policji (na omawianym obszarze znajduje się siedziba Policji – przy ul. Rydygiera – jednak w żaden sposób nie wpływa to na przestrzeganie przepisów dot. parkowania). Obecnie panuje raczej przeświadczenie o braku penalizacji nielegalnego parkowania, co prowadzi do dużej liczby wykroczeń w całym mieście, również w obszarze objętym niniejszą analizą.